Alarmerende stijging van arbeidsongeschikten boven de 60 jaar

18-04-2024- Bart Langereis

De stijgende pensioenleeftijd en een te hoge werkdruk zijn de oorzaken van een toenemend aantal 60-plussers dat arbeidsongeschikt raakt. Dit constateert het UWV nu, terwijl de vakbonden al langer roepen dat 67 jaar te oud is om nog te werken. Wat zijn de feiten?

Arbeidsongeschiktheid onder 60-plussers groeit explosief 

Het UWV ziet steeds meer ouderen in de beroepsgroepen zorg, onderwijs, openbaar bestuur en vanuit uitzendbanen die na twee jaar ziekte terechtkomen in de WIA.  Ze raken arbeidsongeschiktheid omdat ze zijn opgebrand en uitgeblust.

"Hoe langer je doorwerkt, des te groter wordt de kans dat je arbeidsongeschikt wordt", aldus UWV-bestuursvoorzitter Maarten Camps. De 60-plussers worden in een hoog tempo de groep met de meeste arbeidsongeschikten. Eind 2023 hadden 61.761 60-plussers een WIA-uitkering, 14 procent méér dan in 2022. Bij de groep 65-plussers was de stijging zelfs 30 procent. Slechts 900 ouderen stroomden weer uit de WIA. Maar dit was vooral omdat ze met pensioen gingen. Daardoor belandden ze van de WIA in de AOW.  

Hoge instroom

Ook in andere leeftijdsgroepen stijgt het aantal mensen dat arbeidsongeschikt raakt, meestal vanwege de werkdruk. Maar bij geen enkele generatie is de toename zo groot als bij de 60-plussers.

Het UWV kan de enorme toestroom aan arbeidsongeschikten niet aan. De instroom in de WIA is al jaren zó hoog dat het UWV mensen niet binnen acht weken beoordeeld krijgt. Om de lange wachtlijsten weg te werken, worden 60-plussers die in de WIA komen sinds eind 2022 helemaal niet meer door een arts beoordeeld, tenzij ze erom vragen. Een arbeidsdeskundige beoordeelt tegenwoordig zo'n aanvraag vaak zonder de betrokkene überhaupt te zien.

Groep uitvallers wordt nog hoger

Camps verwacht dat deze situatie nog wel twee tot drie jaar zo blijft. "Het lukt gewoon niet om nieuwe verzekeringsartsen te vinden. Pas in 2027 zullen de wachtlijsten voor de arbeidsongeschiktheidskeuringen mogelijk verdwenen zijn, mits de instroom niet toeneemt.''

Maar het UWV constateert zelf in zijn onlangs gepubliceerde jaarverslag 2023 dat de instroom juist wél toeneemt. Dit komt doordat mensen langer moeten werken voor ze met pensioen kunnen. Tot en met 2027 is de pensioenleeftijd 67 jaar, vanaf 2028 wordt dat verhoogd naar 67 jaar en 3 maanden.

Bijna de helft van de werknemers ouder dan 45 jaar verwacht dat ze de pensioenleeftijd vanwege de zwaarte van hun beroep niet zullen halen. En als de pensioenleeftijd nog verder stijgt, wordt de groep uitvallers nog groter, verwacht vakbond CNV. De UWV-cijfers ondersteunen de aannames van het CNV. 

Wat was de reden om de pensioenleeftijd te verhogen?

UWV-bestuursvoorzitter Camps vindt het te ver gaan om te stellen dat de WIA nu noodgedwongen wordt gebruikt als een nieuwe VUT-regeling. Camps: "In absolute aantallen valt het aantal 60-plussers dat de eindstreep niet haalt nog wel mee. Deze mensen zijn gewoon ziek. Daar zit ook een strenge toets op. Bij de VUT was er natuurlijk helemaal geen toets. Dus nee, de WIA is geen nieuwe VUT." 

We moeten ons zelf ook even opnieuw de vraag stellen wat we wilden bereiken met die verhoogde pensioenleeftijd. Volgens Camps was de doelstelling was dat we meer mensen beschikbaar zouden hebben voor de arbeidsmarkt. "Onder andere door de hogere pensioenleeftijd hebben we nu 9,5 miljoen mensen die aan het werk zijn. Die oudere werknemers hebben we heel hard nodig. En een deel daarvan wordt arbeidsongeschikt, omdat er nou eenmaal meer mensen werken'', concludeert Camps.

Terug naar blog