Ontwikkelingen op de re-integratiemarkt
De re-integratiemarkt en -regelgeving is dynamisch en volop in ontwikkeling. Dat volgt wel uit de verscheidenheid aan wet- en regelgeving. Hieronder volgt een selectie van wetten, regelingen en ontwikkelingen gerelateerd aan re-integratie die gedurende de afgelopen 20 jaar tot stand zijn gekomen en in de pijplijn zitten.
Medisch advies bedrijfsarts (nog niet) leidend voor RIV-toets
Het medisch advies van de
bedrijfsarts bij de toets op de re-integratie-inspanningen (RIV-toets) had per 1 september 2021 leidend moeten gaan worden. Daarmee zouden
loonsancties gerelateerd aan het medisch verschil van inzicht tussen bedrijfsarts en
verzekeringsarts tot het verleden gaan behoren. Dat maakt de
loondoorbetaling bij ziekte transparanter voor de werkgever. In de huidige situatie is het zo dat een werkgever een loonsanctie krijgt als de verzekeringsarts van het
UWV anders oordeelt dan de bedrijfsarts. Dat betreft dan vaak de belastbaarheid van de werknemer. Het wetsvoorstel is doorgeschoven omdat het vorig kabinet demissionair was geworden.
Vereenvoudiging Wajong
Met ingang van 1 januari 2021 is de Vereenvoudiging
Wajong in werking getreden. Daarbij wordt uitgegaan van twee groepen jonggehandicapten: Wajongers met mogelijkheden tot arbeidsdeelname en Wajongers die duurzaam geen mogelijkheden hebben. De groep met mogelijkheden bestaat uit jonggehandicapten die zijn ingestroomd vanuit de oude Wajong (tot 2010) en de Wajong2010 (2010-2015). Arbeidsparticipatie komt voor hen centraal te staan. Dat wil zeggen dat iedereen met een Wajong-uitkering die gaat werken erop vooruit moet gaan, al dan niet in combinatie met inkomensondersteuning.
Bovendien moet iedereen goede begeleiding krijgen bij het vinden van werk. Compensatie Regeling Transitievergoeding
Met de Regeling compensatie transitievergoeding wordt de werkgever vanaf 1 april 2020 gecompenseerd voor de betaalde
transitievergoeding. Daarmee wordt voorkomen dat werkgevers te maken krijgen met dubbele kosten na twee jaar loon doorbetaling bij zieke werknemers. Met deze regeling wordt ook voorkomen dat werkgevers het dienstverband na twee jaar ziekte niet beëindigen ter voorkoming van de betaling van de transitievergoeding. De compensatieregeling is van toepassing op transitievergoedingen die op of na 1 juli 2015 zijn betaald.
Vereenvoudiging Wet Banenafspraak
In november 2018 is een vereenvoudiging van de
Wet Banenafspraak aangekondigd die op 1 januari 2022 in werking had moeten treden. Omdat het wetgevingsproces vertraging heeft opgelopen is dit niet haalbaar gebleken. Het
nieuwe kabinet zal zich buigen over een nieuwe vormgeving voor de Banenafspraak.Re-integratie tijdens corona
Re-integratie is tijdens corona qua regelgeving onveranderd gebleven. Dat betekent dat de stappen zoals geformuleerd in de Wet Verbetering Poortwachter nageleefd moeten worden. Het UWV houdt wel rekening met specifieke corona-omstandigheden. Verder werk(t)en re-integratiecoaches, arbeidsdeskundigen en bedrijfsartsen zoveel mogelijk op afstand. De praktijk heeft geleerd dat begeleiding op afstand en medische keuringen tijdens corona problemen kunnen opleveren voor het re-integratieproces.
Arbowet
Op 1 juli 2017 is de Arbowet gewijzigd. Zo kunnen werknemers makkelijker naar de bedrijfsarts stappen en een second opinion vragen bij een andere bedrijfsarts. Voor werkgevers is een basiscontract verplicht geworden waarin de minimumeisen voor gezond en veilig werk zijn vastgelegd.
Wet Beperking Ziekteverzuim en Arbeidsongeschiktheid Vangnetters (BeZaVa)
De Wet BeZaVa is in 2013 in werking getreden. Uit deze wet volgt dat werknemers die ziek uit dienst zijn gegaan aan de voormalige werkgever worden toegerekend. Naast de gedifferentieerde premie voor WGA-vast wordt nu ook een gedifferentieerde premie voor de Ziektewet (maximaal 2 jaar) en de WGA-flex (maximaal 10 jaar) in rekening gebracht bij de werkgever. Sinds 2017 is de werkgever als eigenrisicodrager ook verantwoordelijk geworden voor de WGA-lasten en de re-integratie van arbeidsongeschikte flexwerkers.
Wet Werk naar Inkomen en Arbeidsvermogen (WIA)
Op 29 december 2005 werd de WAO opgevolgd door de WIA. Deze wet waarborgt een uitkering na de wettelijke loondoorbetalingstermijn van 104 weken. De WIA geldt voor mensen die op of na 1 januari 2014 arbeidsongeschikt zijn geworden. De WAO geldt nog wel voor mensen die voor deze datum een WAO-uitkering ontvingen.
Van Wet Werk en Zekerheid (WWZ) naar Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB)
In juli 2015 trad gefaseerd de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) in werking. Beoogd werd om het ontslagrecht goedkoper en sneller te maken, de positie van flexwerkers te verbeteren en meer mensen uit de WW aan het werk te krijgen. Een van de veranderingen was dat ontslag vanwege bedrijfseconomische redenen en na langdurige arbeidsongeschiktheid voortaan via het UWV verloopt. Ook moest de werkloosheidsuitkering (WW) in fasen worden verminderd. Zo werd voorheen maximaal 38 maanden uitgekeerd, terwijl dit vanaf 2019 hooguit 24 maanden zijn. De Wet Arbeidsmarkt in Balans (WAB) is in werking getreden op 1 januari 2020 als opvolger van de WWZ. De WAB beoogt een aantal onvolkomenheden van de WWZ bij te sturen. Een van de doelstellingen is om werkgevers te stimuleren om vaste contracten aan te bieden door ze lagere ww-premies te laten betalen. Tegelijkertijd wordt het voor werkgevers iets makkelijker om werknemers te ontslaan.
Participatiewet als vervanger van Bijstand en Sociale Werkvoorziening
Op 1 januari 2015 is de Participatiewet in werking getreden als vervanger van de Wet Werk en Bijstand en de Wet Sociale Werkvoorziening. Het doel is om zoveel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking aan het werk te helpen. Onder de Participatiewet vallen bijvoorbeeld jonggehandicapten die nog beschikken over arbeidsvermogen. De wet biedt gemeenten een aantal re-integratie-instrumenten. Hiertoe behoren loonkostensubsidie, no-riskpolis, proefplaatsing en jobcoaching. Vanaf 1 januari 2017 zijn gemeenten (in plaats van het UWV) verantwoordelijk geworden voor de re-integratie van werknemers die na afloop van een dienstverband ziek uit dienst gaan en onder de gemeentelijke doelgroep vallen.
Wet Verlenging Loonbetalingsverplichting (VLZ)
De Wet Verlenging Loonbetalingsverplichting is op 1 januari 2004 ingegaan. De VLZ bepaalt dat de werkgever het loon van de zieke werknemer de eerste twee jaar moet doorbetalen. Als de werkgever zich gedurende deze tweejarige periode onvoldoende heeft ingespannen voor de re-integratie dan kan de doorbetalingsverplichting met een jaar verlengd worden. Na 24 maanden ziekte komt de werknemer in aanmerking voor een WIA-uitkering.
Van IRO naar Werkfit Maken en Naar Werk
De Individuele Re-integratie Overeenkomst (IRO) deed zijn intrede op 1 januari 2004. De IRO had grote gevolgen voor de re-integratiemarkt. Met de Individuele Re-integratie Overeenkomst konden werkzoekenden met een UWV-uitkering voortaan zelf hun re-integratie verzorgen. De IRO zorgde tevens voor een grote toestroom van re-integratiebureaus. In 2010 werden de budgetten onverwacht flink verlaagd en werkzoekenden met een WW-uitkering konden voortaan geen beroep meer konden doen op de IRO. Werkzoekenden met een Wajong-, WIA-, WAO- of WAZ-uitkering kwamen nog wel in aanmerking voor de IRO die in 2016 feitelijk is opgesplitst in twee re-integratiediensten:
Werkfit Maken en
Naar Werk.
Wet Verbetering Poortwachter (WVP)
De Wet Verbetering Poortwachter deed zijn intrede op 1 april 2002. De wet heeft als doel om het aantal langdurig zieke werknemers in te dammen. Werkgevers en werknemers dienen zich samen in te spannen voor re-integratie. De Wet Verbetering Poortwachter zorgde voor een nieuwe re-integratiedienst die inmiddels de re-integratiemarkt domineert: re-integratie tweede spoor.
Vind een re-integratiedeskundige
Zoek contact met
re-integratiebureaus in uw regio voor vragen over re-integratie en wetgeving.
